Czy warto jeść czosnek? - Tak! Jego właściwości są zadziwiające. Co więcej, możesz go samodzielnie wyhodować. Uwaga na chiński czosnek!

Na pewno każdy z was słyszał już coś nie coś o tym czosnku. Że leczy, że antybiotyk, że najlepszy na przeziębienie, że obniża ciśnienie i może parę jeszcze innych ciekawostek. No właśnie, ciekawostek. Niby wszyscy o tym wiedzą, ale z tego co zauważyłam, właściwości lecznicze czosnku są traktowane raczej jak jakaś legenda ludowa, a nie fakt. A szkoda. Bo to naprawdę dobry lek.

Nie będę rozwodzić się nad składem chemicznym czosnku. Wystarczy wiedzieć tylko, że jego ząbki bogate są w lotne związki, uwalniane zaraz po rozdrobnieniu - fitoncydy, których czosnek swoją drogą jest najbogatszym źródłem (wydzielane też przez chrzan i cebulę). Obróbka cieplna, jak i suszenie przeważnie powodują zniszczenie tych związków. Kolejną gwiazdą jest allicyna (od łacińskiej nazwy czosnku Allium satwum), bezbarwna, łatwo rozpuszczalna w wodzie, silnie zapachowa i bakteriobójcza, ale i nietrwała substancja wydzielana po rozdrobnieniu ząbków. Już nawet jej słaby roztwór wodny wykazuje silne właściwości antybiotyczne. W olejku czosnkowym (eterycznym) znajduje się też allistatyna, odpowiedzialna za zwalczanie gronkowca i bakterii okrężnicy. Roślina zawiera również enzymy, antybiotyki, cukry, flawonoidy, fitosterole, fitohormony, witaminy (np. wit. z grupy B czy wit. C) oraz soli mineralnych i mikroelementów (m.in. siarka, jest jej najwięcej w czosnku; selen - źródło młodości; wapń; żelazo; magnez; cynk; jod i fosfor), a także białko i błonnik.

Działanie czosnku

Jest to przede wszystkim działanie bakteriobójcze i grzybobójcze. Skutecznie eliminuje wszelkie bakterie, wirusy, drożdże i grzyby. Zabija też lub obezwładnia pasożyty jelitowe (np. antybiotykooporne drobnoustroje występujące podczas biegunek u dzieci; owsiki). Rozprawia się z większością szczepów Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty), obniża poziom cukru, cholesterolu i ciśnienie. 

Układ pokarmowy

Jego wpływ na cały układ pokarmowy jest bardzo korzystny: zwiększa wydzielanie soków trawiennych, pobudza wydzielanie żółci, przeciwdziała nadmiernej fermentacji w jelitach oraz ułatwia przyswajanie składników pokarmowych. Działa lepiej niż niektóre antybiotyki w przypadku zatruć pokarmowych. Dla pobudzenia trawienia polecam połykać przed obiadem pokrojony w plasterki ząbek czosnku i popijać niewielką ilością letniej wody. Ważne jest żeby nie rozgryzać plasterków. Tę samą metodę stosujemy w przypadkach przewlekłych bólów żołądka, wzdęć i obijania się czy niedostatecznym wydzielaniu soków trawiennych.

Układ krwionośny

Jest dobrze znany jako naturalny środek na obniżenie ciśnienia krwi. Gotowanie, smażenie czy pieczenie nie wpływa w żaden sposób akurat na tę właściwość. Należy jednak uważać żeby nie przedobrzyć. Dwa ząbki na dzień są najbezpieczniejszą normą (w przypadku nadciśnienia do 4 ząbków). W momencie spożycia zbyt dużej ilości, może naprawdę zwalić z nóg i znacznie obniżyć tętno. Osoby ze zwykle niskim ciśnieniem mogą się po nim źle czuć. Czosnek ponadto obniża poziom cholesterolu i kwasów tłuszczowych we krwi oraz hamuje ich odkładanie się w naczyniach krwionośnych. Polecany jest w miażdżycy i w leczeniu otyłości.

Układ oddechowy

Napar z czosnku działa korzystnie w przypadku schorzeń dróg oddechowych. Wg mnie, nie ma nic lepszego na przeziębienie i wszelkie objawy mu towarzyszące, jak dwa posiekane ząbki czosnku zalane gorącym mlekiem i wymieszane z łyżką miodu (miód dodać jak trochę ostygnie). Dodatkowo, najlepsze działanie uzyskamy jeśli po rozdrobnieniu naszych ząbków, odczekamy 10 min. przed dodaniem go do naparu (najlepiej jest go zostawić np. na desce do krojenia i poczekać). Wypity przed snem stawia na nogi jak Gripex lub Tabcin. W okresie jesienno-zimowym jest to najlepsza profilaktyka przeciw infekcjom oraz sposób na wzmocnienie całego organizmu. I nic dziwnego, jego silne działanie antybakteryjne odpowiada za szybkie pozbywanie się drobnoustrojów wywołujących zakażenia górnych dróg oddechowych (również choroby bakteryjne w jamie ustnej i zapalenia migdałków) i płuc. W tym wypadku, siła działania bakteriobójczego jest znacznie większa niż w przewodzie pokarmowym. Dodatkowo, wdychanie aromatu pokrojonego czosnku (takie porządne wdychanie) pomaga pozbyć się kataru.

Infekcje grzybicze

Okłady, wcieranie lub przykładanie niewielkich ilości czosnku do zainfekowanej skóry przynosi bardzo dobre efekty. Radzi sobie np. z grzybicą stóp (rozdrobniony ząbek łączymy z odrobiną oliwy z oliwek lub oleju kokosowego i wcieramy w stopę, można owinąć gazą i zostawić na noc) czy infekcjami miejsc intymnych (tu trzeba być bardzo ostrożnym, bo może podrażnić, najlepszym wyjściem jest smarowanie wacikami nasączonymi wyciągiem z czosnku). Jest równie skuteczny w leczeniu kandydoz układu pokarmowego.

Inne działania

• Już w czasach starożytnych używany był w zapobieganiu rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych. 
• Mówi się też o jego dobroczynnym wpływie na impotencję i niepłodność. 
• Częste spożywanie czosnku (cebuli też), ze względu na związki siarkowe, przyczynia się do pobudzenia wzrostu i poprawienia kondycji włosów. To naprawdę działa. W ciągu 4 miesięcy włosy mogą urosnąć nawet o 10 cm. 
• Sok z czosnku stosuje się do zwalczania szkodników roślin ozdobnych, ogrodowych i doniczkowych. 
• Odstrasza komary. 
• Czosnek (ząbki) przyłożony na źle gojące się rany działa dezynfekująco i przyspiesza gojenie się. Okład z rozgniecionych ząbków zmniejsza odciski na stopach. 
• Zwiększa poziom przeciwutleniaczy w organizmie. 
• Dodawane ząbków czosnku do pojemników w których przechowywana jest żywność hamuje rozwój szkodliwych bakterii i przedłuża jej trwałość. 
• Bardzo pomocny w leczeniu cukrzycy, obniża poziom cukru we krwi. 
• Leczy infekcje dróg moczowych (np. zapalenie pęcherza). 
• Najnowsze doniesienia mówią o jego ogromnym znaczeniu w przeciwdziałaniu nowotworom (hamuje wzrost guzów rakowych, czyraków, mięśniaków i owrzodzeń) i zapobieganiu alergiom. 
• Zwiększa wchłanialność żelaza i cynku. 
• Szczególnie polecany osobom po 40 roku życia, jako sposób za zatrzymanie młodości i profilaktyka chorób wieku podeszłego (nalewka spirytusowa z czosnku przyjmowana w kroplach, nie daje prawie wcale zapachu, człowiek nie pachnie czosnkiem jak po zjedzeniu surowego).

Środki ostrożności

Jak już pisałam, uważamy żeby nie przesadzić, 2 - 3 ząbki dziennie i powinno wystarczyć. Dzieciom powyżej 1 roku życia nie więcej niż jeden ząbek raz na 4 dni. Przy niskim ciśnieniu - max 1 ząbek dziennie. Spożycie zbyt dużych ilości na raz może spowodować podrażnienie żołądka, wątroby, a zbyt długie wcieranie w skórę - zaczerwienienie. Jego intensywny zapach jest dla niektórych nie do zniesienia, więc lepiej nie spożywać przed większym wyjściem. Mówi się, że przegryzienie go pietruszką lub surowym selerem naciowym, popicie filiżanką kawy lub mlekiem neutralizuje "aromat", ja niestety nic takiego nie zauważyłam, a próbowałam, może przy większych ilościach tak. Można spróbować przegryzać ziarnami prawdziwej palonej kawy lub ciastkami anyżowymi. Połykanie pokrojonych w plasterki ząbków, bez przegryzania też trochę neutralizuje zapach. Można też przerzucić się na marynowany lub preparaty do łykania, te prawie nie mają zapachu, ale też działanie słabsze (brak allicyny). Nie wolno go spożywać w czasie karmienia piersią, w przypadku ostrego nieżytu żołądka, zapalenia nerek i w czasie przyjmowania leków przeciwzakrzepowych (nasila ich działanie). Przy szczególnie wrażliwym żołądku, najlepiej spożywać czosnek gotowany, gdyż surowy jest raczej ciężkostrawny.

Chiński czosnek

Stanowi ok. 75 % światowej sprzedaży. Jest znacznie większy, bielszy i bardziej suchy. Ma łagodniejszy smak i jest słodszy. Poza tym nie kiełkuje, a często zamiast usychać, pleśnieje. I oczywiście jest tańszy, dużo tańszy. Do tego stopnia, że krajowi producenci sami sprowadzają go z Chin i sprzedają jako produkt polski. Takie rozwiązanie jest o wiele tańsze niż sama uprawa.

Na temat chińskiego czosnku powstało sporo kontrowersji, ale przeważają opinie, że jest dużo gorszej jakości, zawiera mniej allicyny (substancji bakteriobójczej), co za tym idzie, jego działanie nie jest już takie wspaniałe. Sam transport w warunkach chłodniczych ujmuje mu sporo wartości. Poza tym, nie wiadomo jak był przechowywany i czym spryskiwany (Chińczykom zarzuca się używanie antybiotyków, silnych pestycydów i innych chemikaliów).

Najbezpieczniejszym wyjściem będzie zatem kupowanie naszego polskiego czosnku (przeważają odmiany lekko różowawe lub fioletowe, ale są też inne) i rozsadzanie go sobie w doniczkach. Tanio i z pewnego źródła. Negatywne głosy mogą być również wynikiem niezdrowej konkurencji, w końcu czosnek jako roślina właściwie wywodzi się z Azji, m.in. z Chin, więc nie powinniśmy się teoretycznie bać, ale lepiej dmuchać na zimne i wspierać rodzime rolnictwo (o ile faktycznie jest to czosnek polski).

źródło

Jak posadzić czosnek

To banalnie proste, do 10-cio centymetrowej doniczki z ziemią i otworami na dnie wsadzamy 5-6 ząbków (ostrą stroną do góry, nie powinny się dotykać) na głębokość 5-8 cm i czekamy ok. 35-45 dni. Podlewamy powoli, ale obficie, aż woda zacznie wypływać dnem. W następnych dniach utrzymywać glebę wilgotną. Gdy ząbki zaczną wystawać nad powierzchnię ziemi, dosypujemy jej. Gdy szczypior wyrośnie już na kilka cm, przycinamy go do ok. 2cm. Szczypior jest jadalny. Gdy zżółknie lub zbrązowieje i odpadnie lub załamie się, można wykopać główkę. Następnie wieszamy ją w ciepłym, suchym miejscu na tydzień i gotowe. Najlepszym terminem na sadzenie w ogrodzie jest październik lub listopad, ale metoda z doniczką sprawdza się przez cały rok.

A więc podsumujmy. Czosnek działa silnie bakteriobójczo i przeciwgrzybiczo. 2-3 ząbki dziennie to bezpieczna dawka i nie powinno się jej przekraczać. Szczególnie zaleca się jego podawanie w przypadku przeziębienia (plus w powracających często infekcjach górnych dróg oddech.), spadku odporności (czyli również przy chorobach autoimmunologicznych typu alergie, białaczka) problemów z przewodem pokarmowym (biegunki, wzdęcia, odbijanie się, kłopoty z trawieniem) czy też w nadciśnieniu i hipercholesterolemii. Przyspiesza trawienie i hamuje odkładanie się cholesterolu w naczyniach krwionośnych, dlatego powinien być stosowany w nadwadze i otyłości. Leczy wszelkiego rodzaju grzybice, od skórnych infekcji po wewnętrzne kandydozy. Poprawia kondycję włosów i ułatwia gojenie się poważnych ran. Oprócz właściwości antybakteryjnych, wirusobójczych (np.katar) i grzybobójczych, czosnek doskonale nadaje się do konserwowania żywności. Jest skutecznym naturalnym pestycydem. Jak widać, zalety są ogromne. Szczególnie ważne jest to, że jest bezpieczny nawet dla dzieci. 

Czosnek wspomaga i leczy wiele schorzeń, trzeba jednak pamiętać o rozwadze. Nie ma jednego panaceum na wszystko. Niemniej, połączenie sił kilku substancji, przy jednoczesnym stosowaniu zdrowej diety, może naprawdę zdziałać cuda. Natura ma wielką moc.






Na podstawie: I. Gumowska Uzdrawiający czosnek; (red.) doc. dr hab. Aleksander Ożarowski Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy; A. Skarżyński Zioła czynią cuda; P. Metera Zioła dla wszystkich; Garlic proven 100 times more effective than antibiotics; Concern about Chinese garlic; notatki własne